Domates asit oranı yüksek olduğundan meyve olarak değerlendirilir. Yemeklere eşsiz lezzetler katan domates , aynı zamanda sağlığınız içinde inanamayacağınız mucizeler taşıyor. Domatesi anlatmak istediğimizde, kırmızı, sağlıklı, tatlı, sulu ve lezzetli olarak tanımlıyoruz, sağlığımıza olan yararlarını saymakla bitiremiyoruz. Domates Güney Amerika kökenlidir ve Avrupa’ya İspanyolların buralardaki kolonilerinden, gemilerle taşınarak getirilmiştir , sonrasında ise tüm dünyada üretilmeye başlanmıştır. Uzun yıllar, zehirli olduğu gerekçesiyle endişe ile yaklaşılan domatesin şimdilerde, yıl boyunca, yaygın olarak, birçok çeşidini bulmak mümkün olmaktadır.
VİTAMİN VE MİNERAL ZENGİNİ
A, C, K, folat ve potasyum ,tiamin, niasin, B6 vitamini, magnezyum, fosfor ve bakır için iyi bir kaynaktır.
ANTİOKSİDAN İÇİN MÜKEMMEL BİR KAYNAK
Her gün yiyeceğiniz bir domates ile C vitamini ihtiyacınızın yarısını sağlayabilirsiniz. Ayrıca bol miktarda A vitamini içerir . A ve C vitamini kansere neden olan serbest radikallere karşı hareket doğal bir antioksidandır. Cildi güneşin zararlı UV ışınlarına karşı korumaya yardımcı Beta-karoten içinde etkili bir kaynaktır, etkili bir antioksidan olan likopeni yüksek oranda içerir.
DOMATES KALP KRİZİ RİSKİNİ AZALTIR
Domates potasyum için de çok iyi bir kaynaktır. Potasyumdan zengin diyet ,yüksek kan basıncını düşürmek ve kalp hastalığı riskini azaltmak için önerebiliriz. Domateste yüksek kolesterol düzeylerini düşürmek için güvenli bir yol olarak önerdiğimiz niasinin de (B3 vitamini) bulunmaktadır. Ayrıca içeriğindeki B6 vitamini ve folat, homosistein düzeylerini düşürmede yardımcı olur. Yüksek homosistein düzeyleri ,damar çeperine zarar verebilir ve kalp-damar hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür.
SAĞLIKLI KEMİKLER İÇİN DE GEREKLİ
Kanın pıhtılaşmasında ve kanama kontrolünde, kalsiyum ile birlikte kemik sağlığını teşvik edici,sertleştici özelliği olan osteokalsini harekete geçiren K vitamini ,domateste bol miktarda bulunur.
DİĞER YARARLARI
Domates kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur ,krom için çok iyi bir kaynaktır. Son araştırmalar, domatesin makula dejenerasyonu riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Böbrek taşı ve safra taşı önlemeye de yardımcı olur. Anti-inflamatuar ajanlar olarak bilinen bioflavonoid ve karotenoidlerin oranı yüksektir. Sağlıklı diş, kemik, saç ve cilt bakımı için domates en büyük destekçinizdir.
DİYET İÇİN UYGUN
Kilo vermenize yardımcı olur. Düşük kalorilidir, yağ içermez. Lifli yapıda ve su oranı yüksek bir besindir. Özellikle lif açısından zengin olan domates, sindirimi kolaylaştırır. Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur ve kabızlığı giderir.
Günlük beslenmenizde domates ile bir çok alternatif oluşturabilirsiniz ;
Atıştırmalık olarak,kahvaltıda peynirin yanında, salatada, sandviç ve yemeklerin içinde, makarnanın sosu olarak, yumurta ile birlikte oldukça doyurucu bir öğün (domatesli omlet ,menemen)olur.
Çorbalarda,tencere yemeklerinde, kremalı soslar yerine domates bazlı soslar sağlıklı olmanın yanı sıra diyet için uygundur. Daha az kalori içerir.
PİŞİREBİLİRSİNİZ,KURUTABİLİRSİNİZ
Pişirdiğiniz domatesin asit oranı da azalır. Likopen maddesi piştikçe artar. Zeytinyağıyla birlikte yediğiniz zaman vücut tarafından daha kolay emilir. Likopen,aynı zamanda ketçap ve püresi gibi domates içeren işlem görmüş gıdalardan da elde edebilirsiniz.
Aslında en iyisi domatesi mevsiminde tüketmek gerekir. Ancak güneşte kurumuş domates besin değerini korur. Biraz zeytinyağı ile pişirildiğinde besin değeri ve bio yararlılığı da artar. Güneşte kurumuş domates lif bakımından oldukça zengindir.
Domates, acı, tatlı, tuzlu ve ekşiden sonra 5. tat olarak bilinen umami lezzetinin en yoğun olduğu besinlerden biridir. Diğer tatlarla birleşip nefis bir uyum sağlar.
YEŞİLİNİ DENEDİNİZ Mİ
İştah arttırmak için “kıpkırmızı” diye vurgu yapabiliriz. Peki, “yemyeşilini” kullanmayı denediniz mi…Osmanlı Saray Mutfağında önceleri hep yeşil olanlar tercih edilirmiş..
TÜKETMEDEN ÖNCE İYİ YIKAMALISINIZ
Zararlılara karşı domates yetiştiricileri yoğun şekilde kimyasal ilaç kullanıyorlar. Bu nedenle, toz, toprak ve ilacı artıkları çıkarmak için domatesleri akan soğuk suda iyice yıkayın. Salkımı ile olanları satın almaya çalışın ,daha taze olurlar. Hormonsuzunu bulmak hiç te kolay değil, organik olanları yerel ürünlerin satıldığı pazarlarda bulmanız mümkün. En lezzetli domatesler, güneşte olgunlaşan ve yaz aylarında toplanan domateslerdir. Domates seçerken ince kabuklu olanları tercih edin.
ALLERJİK Mİ?
Alerjik reaksiyonlar ile ilişkili gıdalardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Çiğ sebzelere karşı alerji belirtilerini gözlemleyebilirisiniz. Pişmiş şekillerine karşı herhangi bir reaksiyon genellikle oluşmaz.
HAZIRLAYAN
BESLENME VE DİYET UZMANI
MAYIS 2013
