Dondurma Ve Diyet
Yaz aylarının serinleten ve ferahlatan lezzeti olan dondurma, hemen hemen herkesin severek tükettiği bir yaz tatlısıdır. Aslında dış ülkelerde yılın her mevsimi tercih edilen bu tatlıyı toplumumuz, yaz aylarında tüketme eğilimindedir. Dondurma tıpkı plaj-deniz-bikini gibi yazın geldiğinin müjdecisidir.
Tarihi binlerce yıl öncesine dayanan dondurma; çeşitli kültürlerde farklı isimlerle, farklı teknik ve malzemelerin ilavesi ile yapılıyor. Bu gün piyasada dondurmanın pek çok farklı çeşidi ile karşılaşıyoruz. Kısaca göz atmak istersek;
Klasik dondurmalar:
Süt, krema, şeker, yumurta sarısı, vanilya ve benzeri pek çok aromalar ile hazırlanır. İçine katılan her türlü meyve, çikolata, kuru yemiş parçaları ile sayısız çeşidi olduğundan söz edebiliriz. Soğutularak ve karıştırılarak içeriğinin havalanması sağlanır ve ağızda biraz daha geç eriyen oldukça yaygın tüketilen ve tercih edilen türü ortaya çıkar.
Endüstriyel üretimle bugün içine katılanlar da farklılaşmakta tabir yerinde ise dondurmalar da endüstrileşmektedir, aynı standarta sahip üretim yapıldığını ama ev yapımının doğallık ve kalitesinden uzaklaşıldığını söyleyebiliriz.* Size bir ipucu, dondurmanın rengi çok parlaksa gıda boyaları ile renklendirilmiş ve de muhtemelen de suni olarak tatlandırılmıştır.
Gelato;
Daha yumuşak yapıya sahiptir, İtalyanlara özgü bir dondurma çeşididir. Hava içermez, ağızda çabuk erir, yağ oranı daha düşüktür. Hemen tüketilmesi ve günlük olarak hazırlanması gerekir.
Sorbe;
Sorbenin kökeni, Osmanlı mutfak kültürüne özgü bir lezzet olarak kabul edilen şerbete dayanmaktadır. Ana malzemesi meyve ve meyve suyu/şurubu olan yaz tatlısıdır, evde yapıldığında hazırlanan karışımı buzlukta tutmak ve ara sıra buzluktan çıkarıp pürüz hale gelmesi için karıştırmak gerekir.
*Aynı zamanda çok yemekli menülerde damak tadını yenilemek için iki yemek arasında sunulmaktadır.
Sorbe yaparken mevsime özgü taze meyveler ile taze sıkılmış meyve suları kullanılmalıdır. Sorbede şekerin miktarı çok önemlidir; şeker suyun donma noktasını düşürür eğer şeker azsa, sorbeniz taneli, kristalli, buzlu olur.
Granita;
Meyve püresi ile hazırlanmaktadır. Süt ve yumurta içermez. Dondurulmuş tatlıların en kolay hazırlanan çeşididir. Hazırlanan karışım sığ bir kaba boşaltılmaktadır. Dondukça ara sıra çatal ile karıştırmak yeterlidir. İstenen kıvam ise buzlu ve kıtır olmasıdır. Sorbeye benzer ama çok daha az şekerlidir ve daha az karıştırılmaktadır. Soğutulan bardakta servis yapabilirsiniz.
*sorbe için ise dondurma makinasında karıştırmak gerekmektedir.
Parfe:
Daha çok soğuk kremalı pastalar grubunda sayabileceğimiz Fransızlara özgü bir sunum tarzıdır. Taze meyve, çikolata parçaları, şeker, yumurta, krema ve bisküvi kırıkları ile hazırlanan kalorisi daha yüksek olan bir tür soğuk yenen tatlıdır. Yine İtalyanların kek, çırpılmış krema, dondurma ve mereng ilavesi ile hazırlanmış olan Semifredolarını (yarı donmuş ) da bu kategoride sayabiliriz.
Karsambaç, bici bici ise bizden örnekler;
Güney bölgesinde kar, pekmez, kızılcık şurubu gibi tatlı bir şerbetle sunulan ya da nişasta ilavesi ile hazırlanan muhallebi karelerinin üstünde pudra şekeri, rendelenmiş buz ve kırmızı renkli şerbetlerle hazırlanan şeklidir.
Dövme Maraş dondurması;
Yine bize özgü bir dondurma yapma tekniğidir; salep ile koyulaştırılan kaynatılmış sütün dövülerek soğutulması ile sakız gibi uzayan kolay erimeyen bir hale gelmesi ile ünlüdür.
Dondurulmuş yoğurt ile yapılanlar;
Yağsız yoğurt ve içeriğindeki aktif ve canlı kültürlerin bulunduğu meyve püreleri ile hazırlanmış lif, mineral, vitamin ve protein içeren dondurmaya göre daha az kalorisi olan seçeneklerdir.
Her ne şekilde üretilirse üretilsin dondurmalar, soğuk ortamda gelişen mikroorganizmalar için uygun ortam oluşturur. Üretiminde hijyen kurallar konusunda dikkatli olmak yeterli değildir, sevk ve depolamasının da uygun koşullarda olması gerekir. Cafe ve pastanelerde servis edilen, nasıl üretildiği konusunda emin olmadığınız hangi malzemelerin kullanıldığı güvencesi belirtilmemiş olan, açık dondurmalarda sağlığımız için risk oluşturur. Dondurmanın kıvamının korunması için –18 C altında saklanmalıdır. Yiyeceklerin kokusu dondurmaya geçer, o nedenle, dondurma ağzı kapalı olan kaplarda muhafaza edilmelidir.
Dikkat edeceğiniz başka bir husus ise; Çiğ yumurtalar salmonella gibi hastalıklara neden olur. Dondurma, sorbe, parfevs yaparken, çiğ yumurta asla kullanmayın. Ben maride/sıcak kaynar su olan bir kap üstünde yumurtayı mutlaka pişirin.
Dondurma Ve Diyet
Sütle yapılan dondurma, bol kalsiyum kaynağıdır. Yiyin ama ölçülü yiyin. Dondurma şişmanlatmayan, kalorisi düşük bir tatlı değildir;
Her ne kadar kilo sorunu olanların şerbetli, hamurlu, aşırı yağlı tatlılar yerine daha insaflı kaloriler içerse de, dondurma yerken porsiyonları küçük tutmaları gerekir. Yeme sıklığı konusunda ise; haftada iki kereyi geçmemeleri ve akşamüstü saatlerinde ara öğün yerine, kâğıt helva, külah benzeri şeyler yerine kâsede, ekstra soslar, parça çikolatalar, fıstıklar ilave etmeden tüketilmelerini öneriyorum.
*Dondurma içeriğindeki kalsiyum nedeniyle önerilmektedir. Ama diyet yaparken kendinizi kandırmayın. Kalsiyumu almanın daha az kalori içeren seçenekleri olduğunu unutmamak gerekir.
Light adı altında tatlandırıcı ile yapılan dondurmaların lezzeti arttırmak için genellikle daha fazla yağ ilavesi ile yapılıyor, yağ içeriği düşük olanlarda ise lezzetini artırmak için daha fazla şeker kullanıyorlar. Bence marketten satın alacaksanız etiketlerini iyice okumalısınız. Bize en fazla kalori veren ise şeker ve yağlardır.
Dondurma Ve Diyet
Sizin tercihiniz yine de taze meyve ile yapılan ve doymuş yağ oranı düşük olan olmalıdır. Üstüne illa bir ilave yapmak istiyorsanız, birkaç parça fındık ile yetinmelisiniz.
Dondurmalarınızı evde yapmayı deneyin. Bunun için pek çok markanın dondurma yapmada kullanılan ev tipi ürünü bulmanız artık mümkün. Ayrıca gıda boyası ve katkı maddeleri içermeyen daha az kalorili taze meyveleri kullanacağınız; daha az yağlı ve şekerli dondurmaları hazırlayabilirsiniz.
Çilek, şeftali, kivi, kavun gibi pek çok meyveyi bu amaç için kullanabilirsiniz.
Soğuk ve ferahlatan tatlılarınızı kalıplarda dondurarak gerçek meyve ve sularına şeker ilave etmeden biraz limon suyu eklemek sureti ile hazırlayabileceğiniz gibi, misafirlerinize de yağsız yoğurtla farklı alternatifler sunabilirsiniz.
Hatta soğuk ve serinleten lezzetlerde havuç ve taze zencefil ile veya salatalık, nane, yoğurt, domates, tuz, karabiber, kereviz sapları ile tatlı yerine tuzlu tatları da deneyebilirsiniz.
Hazırlayan
Ağustos 2015
