Her geçen gün, rafları dolduran vitamin ve mineral takviyeleri, besin destekleri ile ilgili, sağlığınızı güçlendirdiğini vurgulayan sayısız öneri ile karşılaşıyorsunuz. Sebze ve Meyveler bunlardan bazıları. Her şey için bir çözüm sunuluyor; bağışıklığınızı kuvvetlendiren, kemikleriniz için olan, daha iyi uyumanızı sağlayan, sindirim destekleri, probiyotikler, göz sağlığı, kalp sağlığı, hafızayı güçlendiren, karaciğer desteği, sıvı olanlar, toz olanlar, kapsül olanlar, çiğnenebilir olanlar ve pek çokları…
Çoğu insan, ihtiyaç duyduğu tüm vitamin ve mineralleri, sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile alabilir. Sebze ve Meyveler, süt ve süt ürünleri, baklagiller, ceviz, fındık gibi kuru yemişler, sağlıklı yağlar, balık, hindi, et, yumurta gibi kaliteli protein kaynakları ve kepekli tahıllar içeren dengeli bir beslenmeyi benimsemişseniz günlük önerilen vitamin ve mineral miktarına zaten ulaşmışsınızdır. Özellikle Besin ihtiyaçları gıdalardan karşılanmalıdır. Bir doktorun, vitamin takviyesini tavsiye etmesinin klinik nedenleri vardır: Eğer hamileyseniz, bazı besinlerin kısıtlandığı bir beslenme programı uygulamanız gerekiyorsa, iklimsel veya hastalık nedeniyle çok fazla güneş alamıyorsanız bazı desteklere ihtiyacınız olabilir. Vitamin ve mineral takviyeleri almadan önce, doktorunuza danışmalısınız.
Yiyeceklerden alınan vitamin ve mineraller genellikle, vücutta, haplardan daha iyi emilir
Takviyeler yararlı olabilir, ancak yeterli vitamin ve mineral almanın başarısının anahtarı; dengeli ve sağlıklı bir beslenmedir. Fitokimyasallar; gıdaların önemli bir bileşenidir. Kalp hastalığı, Tip 2 diyabet ve bazı kanser türlerinde hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur. Vitamin ve mineral takviyeleri, fitokimyasalların ve lif gibi gıda maddelerinde bulunan diğer bileşenlerin faydalarını sağlamaz. Besin takviyelerinde bulunmayan birçok biyoaktif bileşik ve diyet liflerini; doğal besinler yediğinizde vücudunuza alırsınız. Ayrıca bunlar, vitamin ve minerallerin de daha iyi emilimini sağlar. Bütün gıdalar genellikle farklı şekillerde vitamin ve mineral içerir; örneğin E vitamini doğada sekiz farklı formda oluşur ancak takviyeler, bu formlardan sadece birini içerir.
Uzun süreli kullanılmamalı
Vitamin ve mineral takviyeleri almak belki kısa vadeli bir önlem olabilmektedir. Unutulmaması gereken; bazı yüksek dozlu takviyelerin uzun süreli kullanımının, toksisite semptomlarına neden olabilmesidir. Tıbbi olarak tavsiye edilmedikçe bu takviyeler yüksek dozda alınmamalıdır.
Unutmayın; takviyeler yerine sağlıklı beslenmeli, sağlıklı bir kiloda olmalı ve yediğiniz doymuş yağ, trans yağ, sodyum ve şeker miktarını azaltmalısınız. Çok miktarda vitamin almak zararlı olabilir çünkü vücudunuz sadece çok küçük miktarlarda vitaminlere ihtiyaç duyar. Bol bol Sebze ve Meyveler kepekli tahıl yiyerek vücudunuzun ihtiyacı olan vitaminleri, doğru seviyede ve doğru dengede alırsınız.
Takviyeye kimin ihtiyacı var?
Anne adayı olan kadınların folik asit ve demir takviyeleri almaları gerekebilmektedir. Bazı bireylerin, tıbbi durumları nedeniyle, belirli ilaçları almaları gerektiğinden veya bir vejetaryen diyetini takip ettikleri için yiyecek seçimleri sınırlıdır. Örneğin, uzun süreli kısıtlayıcı kilo verme diyetleri veya diyare, çölyak hastalığı, kistik fibroz veya pankreatit gibi malabsorpsiyon (emilim yetersizliği) sorunları olan kişiler ve çiğneme, yutma güçlükleri olan yaşlı yetişkinler için takviyelere ihtiyaç olabilmektedir. Yine vegan diyetlerini takip eden kişilere, B12 vitamini takviyesi önerilebilmektedir.
D vitamini eksikliği; bebekler, çocuklar ve genç yetişkinler için endişe kaynağı olabilmektedir. Özellikle anne sütü ile beslenen bebekler muhtemelen D vitamini takviyesine ihtiyaç duyacaktır. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, kişilerde D vitamini düzeyinin düşük olduğunu göstermektedir. D vitamini sadece beslenme ile karşılanmamaktadır. Aynı zamanda güneşin UV ışığına da ihtiyaç duyulmaktadır. İklimsel nedenler ile özellikle güneş ışığının nispeten az olduğu dönemlerde D vitamini takviyeleri kullanmak kaçınılmaz olabilmektedir. Bu arada ergenlik çağındaki kızlarda, ek demir takviyesine ihtiyaç duyulabilmektedir. Kişilerde; stres ve kaygının çok arttığı durumlarda B vitamini ve Omega-3 takviyeleri gerekebilmektedir.
Bir uyarı da sıvı alımınızla ilişkili: Bol miktarda sıvı; vitaminler ve minerallerin işlevini artırmanıza yardımcı olacaktır. Hatta su sizin için en iyi seçimdir.
Unutmayın; besin boşluklarını doldurmaya yardımcı olmak için multivitamin kullanmak istiyorsanız, önerilen günlük değerleri aşmayan birini seçmesi için doktorunuza danışın. Bazı takviyeler, kullandığınız ilaçları etkileyebilmektedir.
Hazırlayan
Banu Kazanç
Beslenme ve Diyet Uzmanı
