Bağırsakların tembelleşmesi, diyet esnasında yaşayabileceğiniz bir sorundur.
Diyete başladıktan sonraki haftalarda daha az besin tüketimi ile bağlantılı olarak bağırsak tembellikleri başlayabilir. Her gün bağırsak hareketliliğinizin olmaması, illa kabızlık sorunu çektiğiniz anlamına gelmez. Fakat genel olarak, haftada 3 defadan daha az büyük tuvalete çıkıyorsanız, dışkınız sert ve kuru ise kabızlık probleminiz vardır.
Diyet Başlangıcı Bağırsakların Tembelleşmesi
Diyete başlayanlar sıklıkla, bağırsaklarının iyi çalışmadığından yakınırlar. Tıbbi olarak, konstipasyon adını verdiğimiz bu durumu, dışkılama sıklığının azalması ve dışkılama sırasında güçlük çekilmesi olarak tanımlayabiliriz. Normal bağırsak hareketliliği kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Göreceli olarak kişiden kişiye göre değişse bile dışkılama işleminin haftada 2-3 ya da daha az olması durumunda, kabızlıktan söz edilebilir. Sert ve kuru dışkı, geçişi zorlaştırır ve geçişin ağrılı olmasına neden olur. Bazı kişilerde zaman zaman dolgunluk hissi, karın şişkinliği ve yer değiştiren karın ağrıları bu bulgulara eşlik edebilir.
Kabızlık ciddi bir durumun habercisidir. Uzun süren ve devamlı tekrarlanan kabızlık, bağırsak ve sindirim sorunlarından hemoroide kadar birçok farklı rahatsızlıktan kaynaklandığı gibi, şahsın tuvalet alışkanlığı, psikolojik durumuyla da ilgilidir. Ortam değişikliği, seyahat etme, yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler, zorlu dışkılamaya neden olabilir. Titiz ve her şeyin en iyisini yapmaya büyük gayret gösteren şahıslarda daha sık görülür. Üzüntü, heyecan gibi hallerde ortaya çıkabilir.
Peki, diyet yaparken neden kabız oluruz?
Herhangi bir sağlık probleminiz olmadığını biliyorsunuz, çok düzenli bir boşaltım sisteminiz var, fazla kilolarınızdan kurtulmanız için bir diyet programına başladınız ve sonrasında kabızlık yaşıyorsunuz. Öncelikle diyet programınızı gözden geçirmek gerekir.
Besin gruplarının yer aldığı bir beslenme programı yerine tek besine dayalı bir diyet takip ediyorsanız; kabızlık, diyet döneminde kısıtlanan besin çeşitliliği ve miktarı nedeniyle diyet yapanları da tehdit ediyor. Sadece protein ağırlıklı bir diyet uyguladığınızda kabızlık yaşarsınız; yeterli miktarda su içseniz bile sebze ve meyveleri tüketmediğiniz için lif alımınızı kısıtladığınızdan bağırsaklarınız eskisi gibi çalışmaz.
Çok katı bir diyet uyguluyor olabilirsiniz; aşırı katı listeler uyguladığınızda da, yeterince yemek yemediğinizden, boşaltım sıklığınız her günden haftada 2-3’e düşer.
Diyette aşırı yağ kısıtlaması uyguluyorsanız; yeterli miktarda yağ alamadığınız için bağırsaklarınız çalışmaz.
Diyet yaparken bunu takıntı haline getirip, sık sık tartılıp, kendinizi aşırı strese sokarsanız, buna bağlı olarak kabızlık sorunu yaşıyor olabilirsiniz.
BAĞIRSAK ŞİKÂYETLERİNİ GİDERMEK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ
Bu sorunları aşmak için sabahları uyanınca bir bardak su içmeniz faydalı olacaktır; su bağırsak reflekslerini uyarır.
Ara öğünlerde kuru meyveler tüketmek ve üzerine ılık su içmek oldukça yarar sağlar. Kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm, kuru erikler tercihen komposto şeklinde tüketilirse bağırsak çalıştırıcıdır.
Posa alımını arttırmanız iyi bir öneridir. Dikkat etmeniz gereken nokta; posalı ürünleri hızlı bir şekilde ve aniden çok miktarlarda arttırmamalısınız. Bu, sindirim sisteminizde şişkinlik, gaz ve ağrıya neden olur. Posa alımını, vücudun bu gıda değişikliğine alışabilmesi için yavaş yavaş kademeli olarak belirli bir düzen içinde arttırmanız gerekir. Bir diğer önemli nokta; lifli gıdaları daha fazla tükettiğinizde yeterince su içmeye de özen göstermelisiniz.
Elma gibi pektin içeriği yüksek besinler bağırsaklarınızı yumuşatır. Pırasa, bamya, bezelye, kabak gibi sebzeler bol miktarda lif içerir. Bununla birlikte, bu tür sebzeler sulu, sıcak yemekler olarak tüketilirse bağırsaklar daha iyi çalışacaktır.
Bağırsak Sağlığı İçin Püf Noktalar
Salatalarınıza bir kaşık keten tohumu ilave etmeniz, probiyotik yoğurt ve kefir gibi içecekler oldukça yararlıdır. Birçok durumda kabızlık, daha çok B vitaminleri yönünden zengin ve dengeli bir beslenme ile kısa zamanda düzelir. Yeşil sebzeler diyette bolca bulundurulmalıdır.
Her gün aynı saatte ve düzenli tuvalete gitme, tuvalette belli bir süre bekleme, düzene kavuşmanıza yardımcı olacaktır.
Hareketsiz bir yaşam yerine, fiziksel aktivitede artış sağlamak, düzenli yapılan egzersiz, özellikle karın kaslarının çalıştırılmasının olumlu etkisi olur.
Kötü beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirmelisiniz. Yiyecekler iyice çiğnenmelidir ki, bağırsakta da kolay çözünebilsinler. Fazla miktarda kafein alımı, çok fazla çay ve kahve içme, düzensiz beslenme zamanları zararlıdır. Ek olarak, bağırsakların çalışmasını olumsuz yönde etkiler.
Bağırsak çalıştırıcı ilaçlara dikkat etmelisiniz. Her gün dışkılama yapabilmeniz için alınan bazı laksatifler nedeni ile ilaca bağımlı duruma gelirsiniz. Ayrıca, probleminizi arttırabilirsiniz. Ayrıca ilaçların yan etkileri ve zararları da vardır. Bunun için bitkisel ürünler kullansanız da bunların belirli bir süre alınması gerekir. Uzun süre kullanıldıklarında bağırsaklarda alışkanlık yapabilmektedir. Dışkılama için her zaman bu bitkilere ihtiyaç duyulabilmektedir.
Hazırlayan
Banu Kazanç
Beslenme ve Diyet Uzmanı
