Her yemekte şişiyorum diyenler, hazımsızlık sorununu önlemeye çalışmalıdır.
Günümüzde, hazımsızlık, kişilerin oldukça sık yaşadıkları bir şikâyettir. Ayrıca, yemek sırasında veya sonrasında karın bölgesinin üst kısmında meydana gelen şişkinlik hissi, yanma veya ağrı; hazımsızlık olarak da adlandırılır. “Dispepsi”, hazımsızlığın tıp dilindeki adıdır.
Genelde ortak olarak dile getirilen şikâyetler; aşırı doygunluk hissi, yemek yerken az bir şey yenildiğinde bile hemen tokluk hissedilmesi, midede yanma hissi, geğirme ve gaz çıkarma, midedeki yiyeceklerin ya da sıvıların ağza gelmesi, ağızda asitli, metalik bir tat gibi özetlenebilir.
İnsanların bu sindirim rahatsızlığını yaşamasının sayısız nedeni vardır
Hazımsızlık, yaşam biçimindeki çeşitli alışkanlıkların sonucunda ortaya çıkar: Yağlı gıdalar tüketmek, baharatları aşırı kullanmak, sigara içmek, alkol tüketimi, çok fazla kafeinli ve gazlı içecek içmek ya da hızlı yemek yemek, çok yemek gibi alışkanlıkları sayabiliriz. Elbette, listemiz bununla sınırlı değildir. Bazen, kullanılan ilaçların (antibiyotikler, bazı ağrı kesiciler) sindirim üzerinde hazımsızlık gibi yan etkileri olabilir. Yoğun stres altında olmayı, aşırı yorgunluğu da listemize ilave edebiliriz. Tabii hazımsızlık; reflü, ülser, safra taşları gibi pek çok hastalığın da belirtisi olabilir.
Hazımsızlığı önlemek için neler yapılabilir?
Hızlı ve aşırı yemek tüketmemeye dikkat etmelisiniz. Çok acıktığınızda aşırı yiyecek tüketmek, vücudun ihtiyacından fazla yemek; hazımsızlık nedenlerinin başında gelir. Yemek yemeye daha çok vakit ayırmalısınız. Yemeklerinizi, ayaküstü atıştırma şeklinde değil de sofrada oturarak, acele etmeden, iyice çiğneyerek yemelisiniz. Şişkinliğin ana nedenlerinden birisi hava yutmaktır. Ayrıca, hava yutmayı önlemek için iyi çiğneyin ve başka işlerle uğraşmayın. Ağzınıza küçük lokmalar almak midenin sindirim için gerekli salgıları daha kolay üretmesine yardımcı olur. Yiyecek ve içecekleriniz çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır. Ek olarak, yemek yedikten hemen sonra uzanılmamalı, yatılmamalıdır. Gece geç saatlerde bir şeyler yememeye özen gösterin.
Hazımsızlığa neler neden olur?
Hazımsızlığı önlemenin en iyi yollarından biri; dokunduğu, hazımsızlık yaptığı düşünülen gıdalardan uzak durmanızdır. Sindirim sisteminizin hangi sebzelere karşı hassas olduğunu belirleyin: Pek çok insan karnabahar, salatalık, brokoli, biber ya da lahana gibi sebzelere karşı hassastır. Çiğ sebzeler, pişmişlere oranla daha fazla şişkinlik yapar. Sebzeleri, vitaminlerini kaybetmeyecek şekilde, kısa sürede buharda pişirebilirsiniz. Kuru fasulye ve nohut en fazla şişkinlik yaratan ve gaz yapan besinlerin başındadır. Baklagilleri pişirmeden önce suda bekletmek de doğru bir yöntemdir. Süt ürünlerine hassasiyet de oldukça yaygındır; rahatsız ediyorsa laktozsuz olanı tercih edebilirsiniz.
Su için
Hazımsızlığı önlemeye yardımcı olmak için su içmelisiniz. Gazlı içeceklerden şişkinliğinizi arttıracağı için uzak durun. Su, kabızlığın önlenmesine ve mide rahatsızlığının azaltılmasına yardımcı olur. Özellikle lifli gıdaları tüketirken beraberinde su içilmesi gerekir.
Daha az yağlı
Yağ oranı yüksek gıdalardan ve yemeklerden kaçının: Kızartma ve abur cubur yememelisiniz.
Aşırı baharat tüketimi de midenize dokunur
Yemeklerinize kimyon katın. Kimyon, hazımsızlığı gidermek için işe yarar. Anason, kekik ve biberiye de hazımsızlığa iyi gelecektir. Karabiber gibi baharatlar da aşırı tüketmemek kaydıyla sindirime yardımcı olur.
Kızartma yerine daha sağlıklı pişirme yöntemleri
Sindirimi güç olan ve mide rahatsızlıklarına, mide yanmalarına ve hazımsızlığa neden olan yağlı yiyeceklere itibar etmemelisiniz. Bununla birlikte, yağda kızartmak yerine tavuk, hindi ve balık gibi yağsız etleri fırında ızgara yapabilirsiniz. Soğanı yağda kavurmayın, sebzeleri buharda ya da kendi suyunda sote yöntemleri ile pişirin.
Probiyotikler, yoğurtla yemek
Stres seviyenizin yüksekliği, ilaçların aşırı kullanımı ve şekerlerin yoğun olarak tüketildiği beslenme; bağırsak ortamını kolayca bozar. Yoğurt, sindirim sağlığına yardımcı, mide ve bağırsak dostu bakteriler içeren probiyotik kaynağıdır.
Zencefil, nane, papatya, adaçayı, rezene, biberiye çayı içmek hazımsızlıkla ilgili şikâyetler için iyi gelir.
Ananas ve zencefil
Ananas, proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan, bromelain adında çok önemli bir enzim içerir. Bir diğer önerim ise zencefil tüketmeniz olacaktır.
Spor yapın
Yürüyüş yapmak bağırsakların çalışmasını sağlayan en önemli etkendir. Her gün düzenli yürüyüş yapıldığında bağırsaklar ve sindirim sistemi düzenli bir şekilde çalışır.
Hazırlayan
Banu Kazanç
Beslenme ve Diyet Uzmanı
