Gözlemim şudur: Konu “bamya” olduğunda sevenleri çok sever -bu gruba kendimi de dahil ediyorum- ancak bazı kişiler için bu sebze, çocukluk yaşlarından beri sevmedikleri yemekler listesinin birinci sırasındadır. Bamyanın çoğu kişi tarafından sevilmemesinin nedeni; usulünce ayıklanmaması olsa gerek diye düşünürüm. Çünkü bu, yemeğin yapış yapış bir hale gelmesine sebep olur.
Bamya; kolon sağlığı, kan şekeri ve kardiyovasküler yararlar dahil olmak üzere sağlığa faydalı, iyi bir lif kaynağıdır. Tadı yumuşaktır, ancak dışta şeftali benzeri tüylerle ve iç kısmında küçük, yenilebilir tohumlar ve karakteristik zamk benzeri “müsilaj” özelliği ile; küçük olanları makbul olan, faydalı, yeşil sebzelerdir. Bamya, oldukça düşük kalorili sebzeler arasındandır; düşük kalorisinin aksine, besin değerleri oldukça yüksektir. Bu durumda bamya, diyetlerin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Bamya; iyi bir folat, C vitamini, K vitamini ve manganez kaynağıdır. Aynı zamanda magnezyum, potasyum içerir. Bamyada, A vitamini için gerekli olan, yüksek seviyede beta-karoten bulunur. A vitamini; iyi göz sağlığı için önemlidir, gözleri destekleyen temel bir vitamindir. Ayrıca bamya, iyi bir K vitamini kaynağıdır. Bu vitamin, kemikleri güçlendirmeye yardımcı olur ve kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırır. İçerisinde yer alan C vitamini ve antioksidanlar, bağışıklık sistemimizin güçlenmesine katkıda bulunur.
Bamya, düşük kalorilidir ve hem çözünür hem de çözünmez lifler içerir. Bu, kişilerin bağırsak işlevinin düzgün olmasına yardımcı olur. Ayrıca bünyesindeki yüksek lif oranı; uzun süre tok hissetmeyi sağlar, şişkinlik ya da ödem şikâyetlerini azaltır, bağırsak hareketlerini hızlandırır ve böylece kilo vermeye yardımcı olur. Kilo verme programlarında tüketilmesi önerilir ama bamya, tek başına kilo vermeyi sağlamaz.
Kan şekerini dengeler
Bir bardak bamya size 4 gram lif sağlar. Bu sebzede bulunan spesifik lif türü, sindirim sürecini yavaşlatır ve şekerin kanınızdan emilim sürecini uzatır. Şekerdeki ani artış ve düşüşü önleyerek stabil kalmasına yardımcı olur. Lif içeriği yüksek olan gıdalar, diyabet için diyet tedavisi seçeneklerinin önemli bir parçasıdır. Artan diyet lifi alımının daha iyi glisemik kontrolü teşvik ettiği ve insülin duyarlılığını artırdığı gösterilmiştir. Düşük glisemik indeksiyle kan şekerinin daha yavaş yükselmesini ve böylece dengede kalmasını sağlar.
Toksinlerden kurtulun
Bamyanın içinde bulunan pektin, bağırsaklarımızda genişler ve atılım sürecini uyarır. Bu sebze, kabızlıktan muzdarip olanlar için mükemmeldir. Jelatin benzeri bir kaplama olan müsilajdan ötürü, zararlı toksinleri yakalar ve dışkıyla atılmasına yardımcı olur; bağırsakta, iyi bakterileri besler. Bamyadaki müsilaj ve zamklar, kolesterole bağlanarak fazla kolesterolün de atılmasını sağlar. Ayrıca, lifler, kolesterolü ve safra asitlerini bağlayarak toksinlerden kurtulmayı sağlar.
Bamyada yüksek miktarda folat bulunmaktadır
Folatlar, tükettiğimiz çeşitli gıdalarda bulunan, suda çözünebilen B vitaminleridir. Gebelikte sağlıklı hücre yenilenmesi, her zamankinden daha fazla önem taşır. Hem anne hem de bebek için hayati öneme sahip olan hücre sağlığının korunması için, bamyada yüksek miktarda bulunan folat, olmazsa olmaz bir bileşiktir. Önemli bir B vitamini olan folat, gebeliğin ilk aylarında bebekte görülen spina bifida gibi doğum kusurlarını önlemeye yardımcı olur.
Bamyanın, çoğu kişi tarafından sevilmemesinin nedeni; “müsilaj” denen, yapısındaki kaygan madde
“Bamya” denildiğinde akla ilk gelen şeyin “müsilajlar” olduğunu düşünüyorum; yani bamyaya şu klasik “sümüklü bamya” tanımlamasını yaptıran bileşen. Aslında bamyanın aile özelliği, bamyanın da dahil olduğu ebegümecigiller familyasına ait tüm bitkilerde olan o yapışkan, sümüksü maddesi. Doğru şekilde temizlenip uygun şekilde pişirilirse aslında tamamen ortadan kalkacak olan bu sorun…
Bamya pişirirken dikkat etmeniz gereken püf noktaları
Bol domates ve limon suyu ile birlikte pişirilmesi, lezzetini artırır.
Hanımların bamya pişirirken ayıklama aşaması biraz caydırıcı olabiliyor, emek ve özen gerektiriyor. Bamyayı kuru tutun ve kullanmaya hazır olana kadar yıkamayın.
Bamya pişirirken dikkat etmeniz gereken püf noktalarının ilki; temizlerken, baş kısmını huni gibi soyarak ayıklayın. İkincisi; pişirirken mutlaka bir miktar limon suyu kullanın. Üçüncüsü ise bamyaları tencereye aldıktan sonra kaşık sürmemeye çalışın.
Kabuğunun ucunu konik olacak şekilde kesin. Bu biçimi, bıçağı döndürerek verebiliriz. Koni şeklinde kesmemizin asıl amacı; bamyanın içindeki sümüklü yapıyı içine hapsetmektir. Ve pişirirken limon suyu ilave edin. Pişirirken karıştırmayın; bamya hassas bir sebze olduğundan dolayı kaşık darbeleri ile dağılıp sümüklü yapıyı ortaya çıkarır.
Hazırlayan
Banu Kazanç
Beslenme ve Diyet Uzmanı
