Yumurta; çok iyi bir protein kaynağı olması, kolay ulaşılabilirliği, ekonomik yönden ucuz olması, düşük kalorisi, tok tutucu özelliği, kolaylıkla ve çok çeşitli şekillerde hazırlanabilmesi, katıldığı diğer besin maddelerine lezzet katması ile mükemmel bir besindir. Yavaş sindirildiği için tok tutar.
Kolesterol Seviyelerinize Zarar Veren Yumurta Efsanesini Rafa Kaldırdık
Yumurta akı, protein doludur ve yumurta sarısı, mükemmel bir yağ ve besin kaynağıdır. Hep gündemdeki sorudur: Yumurtanın sarısı mı yoksa beyazı mı daha faydalıdır? Cevabım; “Yumurtayı bir bütün olarak yemelisiniz.” olacaktır.
Pek çok çalışma, yumurta sarısının kandaki kolesterolü zannedildiği ölçüde yükseltmediği konusunda birleşince; kolesterol seviyelerinize zarar veren yumurta efsanesini rafa kaldırdık, artık sarısı ile birlikte tüketiyoruz. Şimdilerde, sağlıklı bireylerin yumurtayı dilerlerse her gün tüketebilecekleri gibi bir algı oluşsa da, sayısını abartmamalısınız; herkes aynı sayıda yumurta yemek zorunda değil. Ben, danışanlarıma, haftada 4-5 tane ile sınırlamalarını öneriyorum. Özellikle de ailesinde kalp-damar öyküsü olanları, günlük kolesterol alımını 300 mg ve altında tutmaları gerektiği konusunda uyarmaktayım.
Protein ve Besin Değeri Yüksektir
Yumurta, içeriğinde, insan vücudunda sentezlenemeyen ve kesinlikle besinler ile dışarıdan alınması gerekli olan amino asitleri yeterli ve dengeli miktarlarda bulundurmaktadır. Tek bir yumurta, altı gram protein içerir; bu özelliği yumurtaya “şu an sunulan en ucuz protein kaynağı” vasfı kazandırmaktadır. Proteinin %45’i sarısında, %55’i beyazında bulunur. Vücut tarafından büyük oranda emilebilen özellikte bir protein yapısındadır; biyolojik değeri 94’tür. Normal büyüklükte bir yumurta yaklaşık olarak 70-80 kaloridir. Hayvansal kaynaklı bir besin olmasına rağmen yumurtanın yağ içeriği düşüktür. Bir bütün yumurtada 4-5 gram yağ bulunur. Bunun 1,5 gramı doymuş yağ asitleri, kalanı ise doymamış yağ asitlerinden oluşur. Yumurta beyazında, kolesterol ve yağ yoktur. Karbonhidrat oranı ise son derece düşüktür. Yumurtanın bir diğer özelliği ise içinde C vitamini olmadığı halde C vitamininin emilimini arttırmasıdır. Bu nedenle yumurta; domates, maydanoz, turunçgiller, yeşil yapraklı sebzelerle birlikte tüketilirse, hem C vitamini alır hem de bünyesindeki demirin emilimi sağlanır.
Yumurta Kırmayı Bile Bilmez
“Yumurta kırmayı bile bilmez” tanımlaması ile yumurta pişirmenin çok kolay olduğuna vurgu yapılsa da yumurta pişirmenin pek çok püf noktası vardır. İçeriğindeki farklı amino asitler nedeniyle farklı sıcaklıklarda pişme özelliği gösterir. Yumurta, kabuklu olarak pişirildiğinde; 4 dakikada beyazı, 12 dakikada ise sarısı katılaşır.
Yumurtayı mükemmel yapan özellik; sabah kahvaltısında, öğle veya akşam yemeği için günün herhangi bir saatinde yiyebilmenizdir. Yumurta; kabuğu ile haşlanır, sahanda yumurta, omlet, çılbır, menemen, sufleye kadar çok çeşitli şekillerde kullanılır. Yumurta, hazırlanılan yiyeceklerin besleyici değerini arttırmada yarar sağlar. Sebzelerin protein miktarı düşüktür. Bu nedenle sebzelere yumurta kırılması; protein, vitamin ve mineral açısından dengeli karışımların oluşmasını sağlar. Ayrıca haşlanmış yumurtanın taşınması da kolaydır, yanınıza alabilirsiniz. Diyet yapanlar için özellikle pratik bir seçenek oluşturur.
İçeriğinde Neler Var?
- Büyük bir yumurta, yaklaşık 6 gram yüksek kaliteli proteine sahiptir. Bir yumurta 9 esansiyel amino asit, yaklaşık 5 gram yağ içerir.
- Büyük yumurtanın yaklaşık 72 kalorisi vardır. Kilo vermek için kalori alımını azalttığınızda, protein ile yaşamsal vitaminleri ve besinleri almanızı sağlamak için harika bir seçimdir.
- Sadece yumurta sarısında bulunan kolin; hafıza, ruh hali, kas kontrolü ve beyin fonksiyonlarının yerine getirilmesinde önemli rol alır.
- Yumurta sarısı aynı zamanda kemik sağlığı ve bağışıklığında rol oynayan bir besin maddesi olan D vitamini kaynağıdır. D vitamini, kalsiyumun daha kolay emilmesini, kemik ve dişlerinizin güçlenmesini sağlar.
- Tüm B vitaminlerini (B1, B3, B12, folik asit ve biyotin) içerir. Biyotin ile B12 vitamini; saç ve deri sağlığına katkıda bulunmaktadır. Folik asit ise bebekler ve bebek bekleyen anneler için önem taşır.
- Selenyum ve çinko sayesinde yumurta cildi güzelleştirir. Bu mineraller cilt, saç ve tırnak dokularının gelişimine katkı sağlar.
- Antioksidan deposudur. İçeriğindeki karotenoidler, lutein ve zeaksantin; makula dejenerasyonuna ve kataraktlara karşı korur.
- Yumurta yemek kan şekeri seviyenizi sabit tutabilir. Yumurtalarda temel olarak karbonhidrat bulunmadığından, özellikle Tip 2 diyabetli bireylerde kandaki glikoz seviyelerini normal tutmaya yardımcı olmaktadır.
Yumurtalar ve Âvokadolar
Sağlıklı yağ ve protein kombinasyonu olan yumurtalar ve avokadolar, birçok sağlık yararı sunan en sevdiğim iki süper gıdadır; birlikte tüketmenizi öneriyorum. Proteinlerin vücutta sindirilmesi uzun sürer, yağ da mideden geç boşalır; bu nedenle ikisinin kombinasyonu, daha uzun süre tok kalmamıza yardımcı olur.
Avokadoyu en sevdiğim meyvelerden biri yapan, yağ içeriğidir. Avokado çok düşük bir glisemik indekse (GI) sahiptir ancak sağlıklı yağ, lif, vitamin ve mineral bakımından zengindir. Avokado, tokluğu artırmaya ve iştahı azaltmaya yardımcı olmaktadır.