Diyet yapan birçok kişi, özellikle de daha önce migren krizi yaşayanlar, baş ağrılarından yakınırlar.
Açlık ya da çok az yemek yemek, öğünlerin gecikmesi veya atlanması; kan şekerinizde hafif bir düşüşe yol açarak migreni tetikler. Kan şekerindeki dalgalanmaların baş ağrısını tetiklemesini önlemek için, şikâyeti olanların düzgün aralıklarla yemek yemeleri önemlidir. Beyninizin rahat çalışması için glukoza ihtiyacı vardır. Aşırı aç olursanız ya da öğün atlarsanız; kanda şeker seviyesi düşer, beyne daha fazla glukoz pompalanması için damarlarda daralma ve kan basıncı artışına neden olacak hormon salgısı artar, damarlar ve kan akışındaki değişiklikler baş ağrısına neden olur.
Ayrıca bazı yiyecekler ve yiyeceklerdeki katkı maddeleri, gıda boyaları; beyindeki kan damarlarının daralmasına ve gevşemesine neden olarak, migren krizlerini başlatabilmektedir.
Migren şikâyeti olanlarda genellikle tek taraflı baş ağrısına, ışık ve sese duyarlılık, bulantı ve kusma eşlik eder. Kadınlar, erkeklere oranla üç kat daha fazla baş ağrısı şikâyeti yaşarlar.
Peynir, çikolata, alkol, muz ve narenciye; migreni tetikleyen gıdaların en bilinenleridir.
GRUPLAR OLARAK SIRALAMAK İSTERSEK:
Tiramin bulunanlar:
Küflü peynir, yoğurt, füme veya salamura yapılmış et, balık, kırmızı şarap veya bira, soya sosu… Tiramin, özellikle fermente edilmiş gıdalarda yüksek konsantrasyonda bulunur.
Feniletilamin bulunanlar:
Çikolata, turunçgiller, kakao, kırmızı şarap, cheesecake, sarı peynir…
Histamin bulunan bazı peynir grupları:
Özellikle parmasan, eski kaşar ve küflü peynirler, şarap ve bira, kırmızı et, tuzlu kurutulmuş veya füme etler; pastırma, somon füme, tavuk-hindi füme, sirke ve sirke içeren soslar, lahana turşusu, ıspanak, domates, salça…
Vücudun histamin salgısını artıran besinler ise:
Muz, süt, çikolata, deniz ürünleri, çilek, yumurta akı, baklagiller, tarçın, ananas ve papaya gibi bazı tropik meyveler…
Sülfit bulunanlar:
Kurutulmuş ve paketlenmiş meyveler, meyve suları, bira, şarap vs. gibi fermantasyon ürünü içecekler, turşu ve salamuralar, sucuk, hazır salatalar, patates cipsi, karides ve diğer deniz ürünleri, işlemden geçmiş hazır yiyecekler…
Nitrit ve nitrat içerenler:
İşlenmiş et ürünleri (salam, sucuk, sosis gibi), nitrit ve nitratlar (E250, E251), kansere sebep olan nitrozaminleri oluşturur. Ayrıca bunlar, kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltırlar. Nitrat ve nitritler bazı bünyelerde baş ağrısı ve kurdeşene sebep olabilmektedir.
Alkol ve bazı alkollü içeceklerde bulunan birtakım kimyasal maddeler, doğrudan kan damarları üzerinde etki yapmakta ve baş ağrısına neden olmaktadır.
Yiyeceklerdeki katkı maddelerine dikkat etmelisiniz:
Yiyeceklere konan katkı maddelerinden koruyucular; besinleri bakteri, küf, maya bozulmalarından korumak, raf ömrünü uzatmak için gıdanın dokusunu, hazırlanma ve pişme özelliğini iyileştirenler; aromayı ve rengi geliştirici, lezzet artırıcılar, lezzet vericiler olarak özetlenebilmektedir. Sunî tatlandırıcılar, tartrazin (E102), benzoat (E210-219), monosodyum glütamat (E621) gibi… Beslenmede; hazır çorbalar, et suyu tabletleri, dondurulmuş gıdalar, soya sosu, konservelerdeki koruyucu maddeler veya gıda renklendirici maddelere dikkat etmek gerekmektedir.
Aspartam:
Aspartam içeren tatlandırıcı ve aspartam içeren light ürünler…
Bileşiminde kafein bulunan yiyecekler:
Çay, kahve ve kolalı içecekler, kakao, çikolata gibi…
Beslenme dışında, gürültüler ve kokular, heyecan, parlak ışık, stres, yorgunluk, uyku düzeni (fazla veya az uyumak), hava durumu, çevresel kimyasal maddeler (sigara dumanı, parfümler gibi), aşırı televizyon seyretmek veya bilgisayar başında oturmak, hormon düzeyindeki değişimler tarafından başlatılabilmektedir. Ayrıca kan damarlarında gevşeme yaratan ilaçlar, hipertansiyon için alınan ilaçlar, diüretikler, astım ilaçları, çok sık kullanılan ağrı kesiciler; diğer baş ağrısı nedenleri arasında sayılabilmektedir. Kadınlarda adet döngüsüyle bağlantılı hormonal dalgalanmalar da migren krizine yol açabilmektedir.
ÖNERİ: Kafeinli içeceklerden kaçının. Bunun yerine, oda sıcaklığında su ya da bir bardak sıcak bitki çayı içmeyi deneyin.
Kafein, damar genişletici özelliği ile az miktarda alındığında faydalı olabilmektedir. Ama kafeinin fazlalığı ve yoksunluğu da baş ağrısının nedeni olduğundan; dikkatli ve sınırlı tüketmek gerekmektedir.
Yorgunluk veya stres, aç karnına alkol almak veya susuzluk, baş ağrısına neden olabilmektedir. Ağrı ilaçlarının aşırı kullanımı da bir tetikleyici olabilmektedir.
Bazen baş ağrısı, kabızlıkla ilişkilidir. Bu, lif alımının arttırılması ve günlük 2,5 litre su içmek ile çözümlenebilmektedir.
Baş ağrısı nedeni kan şekeri değişiklikleri olduğunda; yapabileceğiniz en kötü şeylerden biri, boş mideye çok tatlı ya da yüksek GI (glisemik indeks) yemek yemek olur. Yine de tatlı bir şey yemek isterseniz; kuru kayısı, erik, üzüm, hurma, kivi, armut deneyin. Az ve sık sık yemek yemek de çözüm olur; böylelikle kan şekeri seviyesi ayarlanır ve aşırı düşmez.
BAŞ AĞRISI VE MİGREN RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN KORUYUCU FAKTÖRLER:
– Her 3-4 saatte bir düzenli yemek
– Düzenli uyku
– Her öğün sağlıklı karbonhidrat, yağsız protein, lif kaynakları yiyerek; kan şekeri seviyesini dengelemek
– Yeterli sıvı içmek
– Düzenli egzersiz
– Sigara, alkol tüketimini azaltmak
– Stresi en aza indirmek
– Sağlıklı bir vücut ağırlığı ve genel bir sağlıklı yaşam tarzı sürdürmek.
