Yılsonuna yaklaşırken, aşırılıkları yaşadığımız bir sürece de giriyoruz. Normalde olduğundan daha fazla alışveriş, para harcamak, yemek, içmek…
Yeni yılı karşılamaya hazırlandığımız eski yılın son günleri; aşırılıkların, alışveriş çılgınlığının yaşandığı bir dönemdir. Kutlamaların ardı arkası kesilmez; üst üste gelen davetler, artan hediye alışverişi, içkiler, parti çerezleri, yılbaşı kurabiyeleri, sıcak şarap geceleri, kuruyemiş, çikolata dolu sepetler, şirket, arkadaş, aile partileri, yiyecek ve içecek konseptli organizasyonlar birbirini izler. Yeni yılda yaşanan kutlama ruhu, genellikle sosyalliği ve beraberinde alkol tüketiminin arttığı partileri akla getirir.
Unutmayın, alkol sınırlı tüketildiğinde daha rahat hissetmenize yardımcı olabilir ama aşırıya kaçıldığında; aşırı moral bozukluğu, sinirlilik ya da potansiyel olarak saldırgan davranışlara neden olabilir. Ertesinde ise, hazımsızlık, mide yanmaları, baş ağrısı, yorgunluk da cabası… Bizden hatırlatması…
Partinin yeme-içme ağırlıklı olması – aç olmasınız bile – bolluk, renkli ve şık sunumlar, insanların sayısı, ortam; sizi yemeğe teşvik edecektir. Devamında ise bunu daha fazla alkol, daha fazla aperatif ve kalorisi yüksek mezeler izler.
“Hadi Şerefe” Demeden Önce…
“Alkol gerçekten bardakta durduğu gibi durmuyormuş.” dememeniz için, kendinizi kaybedip masaların üstüne fırlayıp çılgın danslar yapmamak, ertesinde utanacağınız ve çevrenizdekileri rahatsız edici davranışlarda bulunmamak için sarhoş olacak kadar içmemeye özen gösterin.
Sarhoş olmanın belirtilerine dikkat:
Alkol, beyindeki kontrol merkezlerini de baskıladığı için kendinizi kontrol etme yeteneğiniz azalır ve tepkileriniz yavaşlar. Alkolün etkisiyle beyindeki görme, denge, konuşma ve muhakeme ile ilgili sinir merkezleri etkilenmeye başlayacağından; denge bozuklukları, sendeleme, dilde dolaşma, sersemlik, aşırı terleme, aşırı gülme, ağlama krizi, mide bulantısı, kusma gibi şikâyetler olur.
Yeni Yıl Akşamı ve Yemek Stratejiniz
Dostlarınızla, sevdiklerinizle, ailenizle birlikte karşılayacağınız yeni yıl kutlamaları ağırlıklı olarak masa başında ve yemek yenerek geçer. Yılbaşı akşamı daha kontrollü olabilmeniz için, nasıl olsa akşam fazla yemek yiyeceğiniz düşüncesiyle, gündüz hiçbir şey yememe hatasına düşmeyin. Aç olmanız durumunda, kendinizi ve iştahınızı denetlemekte zorlanırsınız.
Alkolün Etkileri
Alkol, sosyal ortamların, kutlamaların vazgeçilmezi; neşenin, keyfin birlikteliğidir. “Alkol bu etkiyi nasıl sağlar?” diyorsanız, en basit şekli ile etki mekanizmasını özetleyelim: Alkol, iki sinir hücresi arasındaki bağlantıyı sağlayan nöro-iletkenlere etki ederek, dopamin salınımında artış sağlar. Beynin keyif almasına yardımcı olan dopamin maddesi artınca, kişi kendisini daha iyi hisseder. Bir kadeh içtikten sonra, dopamin artışı ile alkolün öncelikli etkisi beyinde olur; rahatladığınızı, gevşediğinizi hissedersiniz. Sorun ise, kadeh sayısını artırınca ortaya çıkar. Bu kuralı unutmayın: “Azı karar, çoğu zarar”.
Alkolü Aç Karnınıza İçmeyin
Alkol bağırsaklarda emildiğinden, eğer mideniz boşsa daha fazla etkilenirsiniz. Yiyeceklerle birlikte alındığında ise alkol, daha uzun süre midede kalacak; bağırsaklara geçişi ve kana karışma hızı daha yavaşlayacaktır. Yağlı yiyeceklerin sindirilmesi için de daha uzun süre gerekir. Geceye başlamadan, partiye gitmeden önce; alkolün etkisini yavaşlatmak için tam yağlı bir bardak süt içmenizi öneririm.
Alkolün Kalorisi Yüksektir
Özellikle kokteyllere dikkat etmelisiniz. Meyve suları, tonik gibi ek kalori kaynakları ile hazırlandığından; kalori değerleri daha yüksektir. Şarap (beyaz veya kırmızı) tercih edebilirsiniz. Rakı ve viskinin alkol seviyesi daha yüksek olduğu için kalorisi de daha fazladır. Yine de 2 kadehi aşmamak koşulu ile içebilirsiniz.
Alkolle Birlikte Atıştırdıklarınıza Dikkat Etmelisiniz
Partilerde cazip açık büfelerin, özellikle de kanepelerin çekiciliğine kapılmayın. Mümkünse çok fazla yağ içerdiği için kremsi görünenlerden uzak durun. Yemek öncesi içkinin yanında sunulan kalori içerikleri yüksek dip soslardan, cips ile kuruyemişlerden kaçınmalısınız. Atıştırmalık olarak limon suyu veya yoğurtlu dip soslara batıracağınız, çubuk haline getirilmiş havuç ve salatalık dilimleri ya da meyve ile bir avuç fındık tüketebilirsiniz.
Alkol Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Aç karna alkol almayın; ağır ağır içmeye gayret edin. Bir saatten önce kadehi bitirmemek doğru bir yaklaşım olur. Kesinlikle tercihiniz tek tip içkiden yana olsun; farklı farklı içkileri karıştırmayın. İçkilerinizin içine atacağınız buz ile hem içki içme hızını azaltmış, hem de alkolü seyreltmiş olursunuz.
Hazımsızlık Çekmemek İçin Öneriler
Alkol, midenizi tahriş ederek, hazımsızlık hissine neden olur. Mide şikâyetlerinin diğer bir nedeni ise alkol yanında tüketilen mezeler, kuruyemiş, şarküteri ürünleri, dip sosları, çerez, cips gibi daha doğrusu karmakarışık yenen “abur cubur”dur. Yediklerinize dikkat etmelisiniz.
Yılbaşı Yemeğinde Tercihleriniz Neler Olmalı?
Yılbaşı sofralarının vazgeçilmez klasiği, menüde hindi olmasıdır. Buna hiçbir itirazım yok. Hindinin kolesterolü oldukça düşüktür ve sindirimi daha kolaydır. Ekmek yememek koşulu ile yanında kestaneli pilava da itirazım yok ama ordövr tabağına geldiğimizde; işte buna dikkat etmenizi öneriyorum. Salam, pastırma gibi şarküteri ürünleri, karides, kalamar gibi kabuklu deniz ürünleri ya da diğer mayonezli mezeler çok kalorilidir. Bunun yerine bir miktar peyniri tabağınıza alabilirsiniz. Kavun, kiraz domatesler, hindi füme ya da somon füme yemenize bu gecelik izin var.
Tatlı Olarak Ne Yemeliyiz?
Tatlı olarak ise önerim, yine bir yılbaşı klasiği olarak “kabak tatlısı” olacak ya da tercihinizi daha hafif meyve tatlılarından oluşturmalısınız. Tatlınızı biriyle paylaşmak ise şahane bir tercih olur.
Gece Oldukça Uzun, İlerleyen Saatlerde Ne Yemek Daha Doğru Olur?
Aşırı alkol aldığınızda, geç saatlerde midedeki asit salgısı artacağından; midede rahatsızlıklar başlayacaktır ve buna bağlı açlık hissedebilirsiniz. Bu durumda en uygun besin 1 avuç sarı leblebidir. Yağlı olmayan çorba da iyi bir alternatiftir.
Alkolün Uykuya Etkisi
Aşırı alkol aldıysanız, bu, uykunuzun kalitesini de etkilediğinden; ertesi gün uyandığınızda baş ağrısı ve yorgunluk hissetmeniz tabiidir. Bunun dışında, alkolün aynı zamanda vücuda toksik etkileri de olacaktır. Alkol aşırı miktarda alındıysa; etkileri, kandaki miktarı düşene kadar devam edecektir.
Alkolün zararlı etkilerinden kurtulmak için aşağıdaki önerilere göz atmanızda yarar var:
Ertesi Gün Ne Yapmalıyız?
♦ Güne zengin bir kahvaltı ile başlayın. Alkol kan şekerini düşüreceğinden; kalorisi yüksek, dengeli besinler tüketmelisiniz.
♦ Sık idrara çıkma size mineral de kaybettirdiğinden; biraz tuza ihtiyacınız olur. Kahvaltınızda 5 tane tuzu alınmamış zeytin veya hafif tuzlu eski kaşar peynir yiyebilirsiniz.
♦ C vitamini içeren yiyecekler; portakal, mandalina, greyfurt, limon, yeşil sivri biber, roka, maydanoz, domates yiyebilirsiniz. Domates suyu size iyi gelecektir. Daha iyi sonuç almak için biraz limon suyu ekleyin.
♦ Yumurtada; alkolün toksik etkilerini azaltan, karaciğere yardımcı enzimler bulunur. Ayrıca kaliteli protein ihtiyacınızı yumurta yiyerek sağlayabilirsiniz.
♦ B vitaminini ise bulgur, yulaf, çavdar, kepek ekmeği yiyerek alabilirsiniz. B6 vitamini takviyesi de alkolün zararlı etkilerinden arınmanıza yardımcı olacaktır.
♦ Muz yiyebilirsiniz. İçeriğindeki fruktoz sayesinde enerjiniz artacaktır. Potasyum ise kaybettiğiniz elektrolitiklerin yerine koyulması sağlayarak, vücut sıvılarını dengeler. Baş ağrısını azaltır. Kan basıncının normale dönmesine katkı sağlamanın yanında; kas ağrıları ve yorgunluğunuzu azaltır. İsterseniz, az yağlı bir süt ile smootie hazırlayabilirsiniz veya bir kaşık bal ilave ederek yoğurt ile karıştırabilirsiniz.
♦ Diğer öğünlerde ise, potasyum açısından zengin sebze ve lenf dolaşımını düzene sokan balık ağırlıklı beslenme şekli ile; aşırı tüketimden sonra alkol, kısa zamanda vücuttan atılır. Vitamin, mineral ve posa içeriği yüksek salata ve zeytinyağlı sebzeler; bu öğünlerde tercihiniz olmalıdır.
♦ Meyve sularının içindeki fruktoz ve meyve şekeri, enerjimizi yükseltmenin yanında; metabolizmayı hızlandırarak, toksinlerden hızla kurtulmamızı sağlar. Kızılcık suyunun, vücudu toksinlerden arındırıcı etkisi çok güçlüdür. Domates suyu da içeriğindeki potasyum ve C vitamini ile enerji verir; metabolizmayı hızlandırır.
Yeni yılın ilk günü tatil olduğu için, kendinizi toparlamak için iyi bir fırsat aslında… Dinlenin! Unutmayın ki ertesinde, aktif olmanız gereken koskoca yeni bir yıl karşınızda sizi bekliyor…
Mutlaka Su İçmelisiniz
Ertesi sabah yataktan kalktığınızda; baş ağrısı, yorgunluk hissi, ışığa ve sese aşırı duyarlılığınız olacaktır. Buna ilave olarak ise midenizde yanma, ağzınızda metalik bir tat gibi, her bünyede farklı olmak üzere, bu ve benzeri şikâyetlerle güne başlayacaksınız. Bunların nedeni ise büyük ölçüde vücudun suya olan ihtiyacıdır. Alkolün diüretik etkisi ile alınandan fazla su, idrar ile atıldığından; vücudunuz susuz kalır. Vücudunuzdaki bu açığı kapamak için yapmamız gereken ise; bol sıvı tüketmek olmalıdır. Su ve sıvı ihtiyacını destekleyecek taze meyve sularını ve bitki çaylarını tercih edebilirsiniz. Çay, kahve ve kolalı içecekler ise, içerdikleri kafeinin diüretik etkileri nedeniyle, sınırlamanız gereken içecekler olmalıdır.
