Hızlı metabolizmaya sahip olmak, aldığınız önlemlerle hiç de zor değil.
Bazı insanları gözlemlediğinizde herkesten fazla yedikleri halde formlarını koruduklarını, kimilerinin ise yediklerine aşırı özen göstermelerine, hep diyette olduklarını söylemelerine rağmen hemen kilo aldıklarını izleriz. Bu durumu metabolizmanın hızlı ya da yavaş çalışıyor olmasına bağlarız.
Herkesin metabolizması farklı çalışır. Metabolizma dediğimizde neyi anlatmaya çalışıyoruz?
Çok genel bir söylemle metabolizmayı, insan vücudundaki temel ihtiyaçların karşılanabilmesi için yakılan enerji miktarı olarak tanımlayabiliriz. Ayrıca, metabolizma her bünyeye göre farklılık gösterir.
Bazal metabolizma ise vücudun hiç bir fiziksel aktivite yapmadan, istirahat halinde iken ne kadar enerji harcadığı ile ilişkili bir kavramdır. Bazal metabolizma hızını belirlemek kilo kaybı programlarında önemlidir, kişinin beslenme programı, günlük ne kadar kalori alınması gerektiği buna göre ayarlanır.
Metabolizma hızını etkileyen pek çok parametreden söz edebiliriz. Yaş, cinsiyet, genetik özellikler, vücut kompozisyonu, kısa veya uzun boylu olmak, şişman veya zayıf olmak, hastalıklar, hormonların çalışması, hatta mevsimler, dış ortamın sıcak ya da soğuk oluşu gibi çevre koşulları, stresli olma durumu, aç ve tok olmak metabolizmanın çalışma hızını etkiler. Yine hızlı kilo alıp vermek, bilinçsizce yapılan çok sıkı ve katı diyetler de metabolizma hızını azaltmaktadır. Kısa aralıklarla başlanan her yeni diyet, metabolizma hızının yavaşlamasının en önemli nedenleri arasındadır.
Erkeklerin metabolizmaları kadınlardan daha hızlı çalışır bunu doğal olarak vücutlarındaki kas oranının daha fazla olmasına borçludurlar. Uzun boylu ve zayıf kişilerde bazal metabolizma hızı daha fazladır. Yaş ilerledikçe de metabolizma daha yavaş çalışma eğiliminde olur. İnsan vücudundaki tiroit bezlerinin hızlı çalışması metabolizmayı hızlandırırken, yavaş çalışması da yavaşlatmaktadır. Vücudun kortizon veya insülin salgılaması da metabolizma hızını olumsuz yönde etkiler. Hareketsiz yaşam da metabolizmayı yavaşlatan diğer bir faktördür.
Metabolizmayı Hızlandırmak İçin Yapılması Gerekenler
Mutlaka yeterli miktarda su içmek: Metabolizmayı hızlandırmak için gün içerisinde 2,5lt su içmelisiniz. Güne uyanır uyanmaz 1 bardak su içerek başlayın.
Dengeli beslenmek ve öğün atlamamak: Vücudunuzu dengede tutarak metabolizmayı hızlandırabilirsiniz. Öğün atlamayın. Öğünler atlanır veya geçiştirilirse metabolizma yavaşlar kilo almanız kaçınılmaz olur. Uzun süre aç kalmaktan kaçının. Az ama sık aralıklarla yemeye özen gösterin, böylece metabolizma hızlanır. Güne mutlaka kahvaltı yaparak başlayın. İyi bir kahvaltı ile kendinizi enerjik hisseder, metabolizma hızınızın yavaşlamasını engellersiniz.
Baharatlı yiyecekler: Acı biber ve baharatlar yiyerek metabolizmanızı yaklaşık %20 oranında hızlandırabilirsiniz. Zencefil, zerdeçal ve tarçın gibi baharatlar metabolizmanızın hızlanmasına yardımcı olur.
Mutlaka egzersiz yapın: Egzersiz yapmak için vakit bulamıyorsanız, hareketli olun, yürüme, merdiven çıkma gibi basit fiziksel aktiviteler de metabolizma hızını arttırmada yardımcı olur.
Her öğünde protein tüketin: Protein çok önemli bir besin öğesidir. Vücudumuz kas hücresi yapımı ve kas kitlesinin varlığını korumak için proteinlere ihtiyaç duyar. Proteinden zengin beslenme metabolizma hızını arttırır. Öğünlerde, et, tavuk, balık, yumurta, süt, yoğurt gibi protein ağırlıklı besinleri, yağ ve karbonhidratlarla tükettiğinizde metabolizma daha hızlı çalışır.
Balık metabolizmayı hızlandırır: Haftada en az iki defa balık yemeğe özen gösterin.
Yeterli kalsiyum alın: Süt, yoğurt, peynir, brokoli, badem, kabak, koyu renk yapraklı sebzeler, en iyi kalsiyum kaynaklarıdır ve beslenmenizde mutlaka yeri olmalıdır. Yeterli kalsiyum alımı metabolizmayı hızlandırır.
C vitamini yönünden zengin bir beslenmeye dikkat edin: Stresli kişilerde stres hormonu dediğimiz kortizol artmaya başlar. Ayrıca, çok fazla kortizol, metabolizmayı yavaşlatır. Aynı zamanda kasları güçsüzleştirerek sizi yağ depolamaya daha yatkın hale getirir. C vitamini, kortizol seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
Lifli Yiyecekler: Sindirim sırasında vücudun kullandığı enerjiyi arttırarak metabolizmanın daha hızlı çalışmasını sağlar.
Metabolizmayı hızlandıran yiyecekler var mı?
Metabolizmanın hızlı çalışmasını sağlamaya yararı olan besinler vardır. Mucize yaratmalarını beklemeyin, en etkili olan sağlıklı ve düzenli beslenme planlarıdır. İnanın bu konuda mucize sizsiniz. Düzenli ve dengeli beslenmeye özen gösterin. Gün içerisinde karbonhidrat, yağ, protein, mineral ve vitaminleri dengeli ve yeterli miktarda alın. Tek yönlü beslenmeden kaçınarak bol bol sebze ve meyve tüketin.
Neler Yapmamalısınız?
- Çok uzun sürelerde aç kalmamaya çalışın.
- Çok düşük kalorili ve tek besine dayalı diyetler uygulamayın.
- Sık sık diyet yapıp bırakmayın.
- Yüksek glisemik indeksli gıdalardan yani kan şekerinizi yükselten gıdalardan uzak durun
